Τα διυλιστήρια Astro Romana στο Ploesti της Ρουμανίας (30 μίλια βόρεια του Βουκουρεστίου) βομβαρδίστηκαν για πρώτη φορά στις 11 Ιούνη 1942.
Η επιχείρηση πήρε την κωδική ονομασία «HALPRO», ενώ η επιδρομή πραγματοποιήθηκε από 12 αμερικανικά τετρακινητήρια Consolitated B-24-D Liberator τα οποία απογειώθηκαν από το Fayid (B.A. του Καΐρου) και κατά την πτήση προς τους στόχους πέταξαν επάνω από τη δυτική Τουρκία.

Μετά το βομβαρδισμό, 6 αεροπλάνα αναγκάστηκαν να προσγειωθούν λόγω έλλειψης καυσίμων, τα 4 στην Τουρκία και τα 2 στη Συρία και το Ιράκ.Τα αποτελέσματα της επιδρομής δεν ήταν άξια λόγου, εξαιτίας κυρίως του πρωτόγονου τύπου των σκοπευτικών μηχανημάτων των αεροπλάνων. Η Washington κράτησε για πολύ καιρό μυστική την αποστολή, χωρίς να μαθευτεί ο λόγος.

Η δεύτερη επιδρομή στα διυλιστήρια του Pitesti και του Ploesti έγιναν την Κυριακή 1 Αυγούστου 1943, έλαβε την κωδική ονομασία «TIDAL WAVE» (Παλιρροιακό Κύμα) και ήταν η πρώτη μεγάλης κλίμακας αποστολή που ανέλαβαν βαρέα βομβαρδιστικά.

Το πρωί εκείνης της μέρας απογειώθηκαν από τη Βεγγάζη της Λιβύης 178 αμερικανικά βαρέα  βομβαρδιστικά τύπου Consolitated B-24-D Liberator που ανήκαν στην 8η και την 9η Αεροπορική Δύναμη (το πρώτο απογειώθηκε στις 05.30΄ για ένα ταξίδι 1.350 μιλίων).  Από τα αεροσκάφη αυτά, τα 11 εγκατέλειψαν τους σχηματισμούς λόγω μηχανικών προβλημάτων, ενώ τα υπόλοιπα 167 πέταξαν βόρεια, δυτικά της Πελοποννήσου  και των Ιονίων Νήσων.

Στη συνέχεια, η αρμάδα στράφηκε 45ο δεξιά, πέρασε επάνω από την Ήπειρο, Νότια Αλβανία, Νότια Γιουγκοσλαβία, Β.Δ. Βουλγαρία και πετώντας πάνω από το Δούναβη σε ύψος 3.000-5.000 πόδια, έφθασε στις πετρελαιοπηγές του Pitesti και του Ploesti τις οποίες βομβάρδισε από χαμηλό ύψος, ενώ πολλά από τα B-24 πέταξαν χαμηλότερα και από τις καπνοδόχους  των διυλιστηρίων.

Οι απώλειες των αμερικανικών βομβαρδιστικών ήταν μεγάλες λόγω της δράσης των γερμανικών καταδιωκτικών και της ισχυρότατης αντιαεροπορικής άμυνας η οποία μαζί με την Α/Α άμυνα του Βερολίνου ήταν από τις ισχυρότερες στην Ευρώπη.

Μετά το βομβαρδισμό  οι σχηματισμοί διαλύθηκαν και τα αεροπλάνα έλαβαν διάφορες κατευθύνσεις προσπαθώντας να επιστρέψουν σε φιλικό έδαφος (Οι αρχικές διαταγές πρόβλεπαν για την επιστροφή: από το στόχο  μέχρι Lake Balta Potelel –120 μίλιααπό το Ploesti, πτήση σε ύψος 3.000-5.000 πόδια. Από εκεί μέχρι Κέρκυρα ύψος10.000 πόδιακαι στη συνέχεια μέχρι Tocra και τις βάσεις, το πιο οικονομικό ύψος). Κάποια προσγειώθηκαν στην Ν.Α. Σικελία και Μάλτα πετώντας επάνω από το Ιόνιο, άλλα μέσω Β. Ελλάδας και Πελοποννήσου γύρισαν στη Β. Αφρική, 4 καταρρίφθηκαν επάνω από την Ελλάδα από γερμανικά καταδιωκτικά, ένα βυθίστηκε στη Ν. Τουρκία και άλλο πέταξε επάνω από τη Δ. Τουρκία και προσγειώθηκε στη Λευκωσία. Άλλα εφτά προσγειώθηκαν σε τουρκικά αεροδρόμια και κατασχέθηκαν.

Συνολικά χάθηκαν 54 Β-24, δηλαδή το 30,3% της δύναμης που διενέργησε την επιδρομή, με στόχο την καταστροφή των 7 κυρίων διυλιστηρίων.

Wongo-Wongo

Κατά την πτήση της μετάβασης για το Πλοέστι και περίπου 3 ώρες μετά την απογείωση, ο σχηματισμός βρίσκονταν σε ύψος 10.000 ποδών κοντά στις νότιες ακτές της Κέρκυρας προς το ακρωτήριο Ασπρόκαβος.

Τότε, το Liberator με το όνομα «Wongo-Wongo» με σειριακό αριθμό 42-40563 και κυβερνήτη τον Brian Flavelle, πλοηγό όλης της αρμάδας τον Robert F. Wilson και βομβαρδιστή τον υποσμηναγό Jack Canning, άρχισε να «μουτρίζει» και μετά να σηκώνει  το ρύγχος με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό. Τα αεροσκάφη που βρίσκονταν κοντά απομακρύνθηκαν και το «Wongo-Wongo» βρέθηκε σε κατακόρυφη θέση με το ρύγχος ψηλά, γύρισε ανάποδα με την πλάτη, πήρε σιγά σιγά ταχύτητα και με το ρύγχος προς τα κάτω πλέον προσέκρουσε στη θάλασσα  όπου εξερράγη προκαλώντας μεγάλη αναταραχή του νερού και σηκώνοντας στήλη καπνού ύψους 300 μέτρων.

Ένα από τα άλλα Β-24 πέταξε χαμηλά ψάχνοντας μάταια για επιζώντες. Παράλληλα είχε επιβληθεί σιγή ασυρμάτου κατά την αποστολή, η οποία είχε γίνει σεβαστή από το πλήρωμα και κανένα από τα άλλα πληρώματα δεν γνώριζε τι ακριβώς είχε συμβεί στο μοιραίο αεροσκάφος.  Το δεύτερο αεροσκάφος δεν μπόρεσε να αναρριχηθεί έγκαιρα ώστε να ακολουθήσει τα υπόλοιπα και επέστρεψε στη Βεγγάζη. Σαν πιθανή αιτία της απώλειας του «Wongo-Wongo» θεωρείται η απώλεια στήριξης λόγω στιγμιαίας απώλειας ισχύος σε δύο τουλάχιστον μηχανές (τις αριστερές). Η πραγματική αιτία όμως μάλλον θα παραμείνει για πάντα άγνωστη.

Συντρίμια της ατράκτου του Β-24 Wongo Wongo

Λόγω της σφοδρής πτώσης, το ναυάγιο του αεροπλάνου έμοιαζε σχεδόν με μια άμορφη μάζα σιδερικών. Τις πληροφορίες για την ύπαρξη αεροπορικού ναυαγίου είχε συλλέξει ο Γιώργος Καρέλας, ο οποίος ανέλαβε τη φωτογραφική αποτύπωση, τεκμηρίωση και  καταγραφή του ναυαγίου. Το ναυάγιο θα αναζητηθεί από τον ίδιο, αρχικά Νότια του ακρωτηρίου Ασπρόκαβος, μεταξύ Κέρκυρας και Παξών, σύμφωνα με τα αρχεία της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας. Τελικά θα το εντοπίσει με την βοήθεια ντόπιων ψαράδων μπροστά στο χωριό  Κάβος σε βάθος 30 μέτρων, 2-3 μίλια μακρύτερα από το σημείο που είχε επιλέξει για έρευνα. Τα συντρίμια βρίσκονται διασκορπισμένα, σε ένα άλλο σημείο  βρίσκονται οι έλικες από τις μηχανές της μιας πλευράς, ελάχιστα όμως έχουν απομείνει  από τις μηχανές.

 

Ένα από τα Β-24 που χάθηκαν κατά την επιστροφή ήταν το «Available Jones» το οποίο ανήκε  στην 9η Αεροπορική Δύναμη και κατέπεσε στη θάλασσα, περίπου 30 μίλια νότια της Κέρκυρας.

 

ΠΗΓΕΣ

Νίκος Καρατζάς, Aviation Archaeology in Greece
Γιώργος Ζούμπος, ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΙΚΟΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΟΙ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΙ ΣΤΑ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ ΤΟ 1942-1944 ΚΑΙ Η ΚΕΡΚΥΡΑ
Γιώργος Καρέλας, τεκμηρίωση & φωτογραφικό υλικό

 

* * *

 

 

Διαβάστε επίσης...