Pasquale Bona

Στις 4 του μήνα συμπληρώνονται 124 χρόνια από την πρώτη εμφάνιση της «Μαντζάρου» το Νοέμβρη του 1890. Χιλιάδες είναι οι Κερκυραίοι οι οποίοι πήραν τις πρώτες μουσικές γνώσεις στις αίθουσές της και όλοι έκαναν τα πρώτα τους βήματα στη ρυθμική ανάγνωση μέσα από τις σελίδες της μεθόδου Bona (οι τωρινοί συμπολίτες που πέρασαν από τη «Μάντζαρο» θυμούνται σίγουρα το μάθημα αριθμός 37 με το οποίο άρχιζαν τα μαθήματα ρυθμικής ανάγνωσης).

Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται στη Μάντζαρο τουλάχιστον από το 1904, τριάντα και περισσότερα χρόνια πριν να κυκλοφορήσει η μετάφραση η οποία χρησιμοποιείται ως σήμερα.

Η «Πρακτική μέθοδος μουσικής διαιρέσεως  μετά προσθήκης στοιχειωδών γνώσεων μουσικής αναγνώσεως και θεωρίας», του Pasquale Bona, μεταφράστηκε με επιμέλεια του Διονυσίου Σ. Λαυράγκα και εκδόθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά το 1935.

 Ποιος ήταν ο Bona

Ο ιταλός συνθέτης και δοκιμιογράφος Pasquale Bona γεννιέται στην Cerignola στις 3 Νοέμβρη του 1808 και πεθαίνει στο  Milano στις 2 Δεκέμβρη του 1878. Σε ηλικία 20 χρόνων μετακομίζει στο Palermo, για να σπουδάσει μουσική  στο Real Collegio degli Spersi  (στο ωδείο της εποχής). Το 1830 παίρνει πτυχίο στη σύνθεση και στο τραγούδι και ονομάζεται μαέστρος του Collegio del Buonpastore.

Από το 1838 μένει μόνιμα στο Μιλάνο, όπου διδάσκει τραγούδι, θεωρία και σολφέζ (από την ίδια χρονιά), αρμονία και γυναικεία φωνητική (από το  1851) και τραγούδι για άνδρες (από το 1859) στο Regio Conservatorio.

Υπήρξε δάσκαλος των Amilcare Ponchielli, Arrigo Boito, Franco Faccio (πρόκειται γι ατο συνθέτη της όπερας Amleto) και  Alfredo Catalani. Ήταν φίλος του Alessandro Manzoni, του οποίου μελοποίησε το χορωδιακό  Adelchi για το θάνατο της Ermengarda Sparse  και τρεις ακόμα συνθέσεις Συνέθεσε διάφορα  λυρικά έργα, συμφωνίες, μουσική δωματίου, κομμάτια εκκλησιαστικής μουσικής, κομμάτια για πιάνο, κλαβιτσέμπαλο, βιολί και βιολοντσέλλο.

Σημαντικότερα λυρικά του έργα: Il Tutore e Il Diavolo (1832), I Luna e i Perollo (1844), Don Carlo (1847), Il Gladiatore (1849), Vittoria, madre degli eserciti (1863).

 Η «Μέθοδος για τη Διαίρεση» και η «Μάντζαρος»

 Σήμερα, είναι γνωστός κύρια για τις διδακτικές του μεθόδους σχετικά με τη μουσική ανάγνωση και τις πολυάριθμες συλλογές για σολφέζ. Η πλήρης Μέθοδός του για την Διαίρεση  (η οποία διδάσκεται και στην «Μάντζαρο») γράφτηκε  για τους σπουδαστές του Ωδείου του Μιλάνου και μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται για την εισαγωγή στη μουσική ανάγνωση. Με αυτήν την Μέθοδο  διδάχτηκαν πολλές γενιές σπουδαστών τη σωστή μουσική ανάγνωση η οποία  είναι η βάση της θεωρίας της μουσικής.

Πς επιλέχτηκε η μέθοδος για να χρησιμοποιηθεί στη «Μαντζαρο» δεν μας είναι γνωστό ως τώρα. Πιθανόν να παραγγέλθηκε μαζί με μουσικά τεμάχια από κάποιον ιταλικό μουσικό οίκο, ή (κάτι πλέον πιθανό) να καθιερώθηκε από τον ιταλό αρχιμουσικό Pierro sassoli ο οποίος ανέλαβε αρχιμουσικός της «Μαντζάρου» στις 29 Γενάρη του 1903 και παρέμεινε στη θέση αυτή ως τις 21 Σεπτέμβρη του 1904).

Η πρώτη γνωστή αναφορά για τη χρήση της επισημαίνεται στα Πρακτικά Διοικήσεως της Εταιρείας στις 13 Νοέμβρη του 1904. Τότε παρουσιάζεται ο «Κανονισμός του Σχολείου Μουσικής» που συντάσσει η Μουσική Επιτροπή. Στον Κανονισμό αναφέρεται στη διδακτέα ύλη:

Τάξη Α΄: Ρυθμική ανάγνωσις του Α΄ μέρους της μεθόδου Bonna.

Τάξη Β΄:  Ρυθμική ανάγνωσις του Β΄ μέρους της μεθόδου Bonna.

Τάξη Γ΄:  Ρυθμική ανάγνωσις του Γ΄ μέρους της μεθόδου Bonna.

Σήμερα, 120 χρόνια μετα την εισαγωγή της στην μουσική εκπαίδευση των μουσικών της «Μαντζάρου», η μέθοδος Bona εξακολουθεί να χρησιμοποιείται δείχνοντας τη διαχρονική της αξία.

 

Γιώργος Ζούμπος

 Όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 1/11/2014

 

* * *

Διαβάστε επίσης...