Οχυρώσεις 17ου – 18ου αιώνα

Κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του 17ου αιώνα ο Filippo Verneda, κάλεσμένος πολλές φορές μεταξύ 1662 και 1673, ήταν σε θέση να ολοκληρώσει αυτό πού πολλοί είχαν ήδη προτείνει για πολύ διάστημα, την κατασκευή δηλαδή ενός νέου οχυρωματικού συστήματος που να προστατεύσει ολόκληρη την πόλη.
Το νέο σχέδιο προχώρησε κατά μήκος μιας παράλληλης γραμμής που είχε σαν σκοπό τον διπλασιασμό των τοίχων του 16ου αιώνα, και θα αποτελούσε τη βάση για τον εκσυγχρονισμό του 18ου αιώνα. Κατά συνέπεια ,οι νέες εργασίες που σχεδιάζονται και που ολοκληρώνονται μερικώς στο 17° αιώνα συμπεριλαμβάνουν τα εξής: Tην ενίσχυση της Fossa Reale (Κύρια Τάφρος) με το κέρας του S. Antonio (Αγ. Αθανασίου), η γωνία και τα οχυρώματα του Grimani, το Mezzaluna (ημισέληνος) ο χώρος (scarpone) κάτω από το νέο φρούριο.
Ο χάρτης που σχεδιάστηκε από το Marcello Alessandri το 1620 προφανώς δεν παρουσιάζει αυτές τις εργασίες αλλά παρουσιάζει διάφορες προτάσεις που εμφανίζονται ενδιαφέρουσες επειδή θα γίνονταν αποδεκτές αργότερα εν μέρει, από τους θεωρητικούς του 18ου αιώνα. Στην πραγματικότητα ο Alessandri προτείνει να ενισχυθεί ο λόφος του Σωτήρα ( Monte S. Salvatore ) και ο λόφος του Αγ .Γεωργίου/Αβράμη( Monte S. Giorgio,) μια από τις κεντρικές προτάσεις στο πρόγραμμα του Schulenberg για την ανακαίνηση της άμυνας.
Μια άποψη λέει ότι στα ενδιάμεσα του 18ου αιώνα το αμυντικό σύστημα της Κέρκυρας είχε επιτύχει την οριστική μορφή του, ακόμα κι αν μόλις πρίν του τέλους της Βενετικής Δημοκρατίας άλλα προγράμματα θα συντάσσονταν, αφορούσαν όμως υποδομές ή διοικητικές μέριμνες παρά πραγματικές οχυρώσεις.

Η νίκη του Johann Mathias von Schulenburg (1661-1747) εναντίων των Τούρκων κατά την πολιορκεία της Κέρκυρας το 1716, ο οποίος είχε ονομαστεί στρατάρχης του ενετικού στρατού μόνο μερικούς μήνες νωρίτερα, είναι μέρος του μύθου της Ενετικής Δημοκρατίας. Ο Schulenburg ήταν ακόμα ζωντανός όταν έκανε την Ιστορία, δεδομένου ότι για το επιτυχές πέρας αυτής της προσπάθειας τιμήθηκε με ένα μνημείο στο παλαιό φρούριο κοντά στον πύργο με το ρολόι.
Ο Schulenburg έγινε έτσι ο εικονικός πατέρας των αγώνων για την υπερασπίση της Κέρκυρας, δεδομένου ότι το άγαλμά του είναι υποδειγμένο σε όλους τους χάρτες του 18ου αιώνα και όπου του δίνεται η ίδια σημασία όπως αυτήν των δημόσιων κτηρίων.
Ο Schulemburg δούλεψε για να αναδιοργανώσει και να ενισχύσει τις οχυρώσεις της Κέρκυρας για μία περίοδο περίπου είκοσι ετών, αφήνοντας πολλά ίχνη σκέψεών του σε έγγραφα, σε επιστολές και σε σχέδια. Ο πυρήνας της αμυντικής θεωρίας του Schulenburg είναι η δημιουργία μιας σειράς φρουρίων που συνδέονται μεταξύ τους , συνήθως με υπόγειες σύραγγες.
Τα νέα οχυρά στο λόφο του Σωτήρα( Monte San Salvador) και στο λόφο του Αβράμη( Monte Abramo) ,δύο υψηλά σημεία από τα οποία ήταν δυνατό να προωθηθούν επικίνδυνες επιθέσεις στην πόλη, συνδέθηκαν με τα τείχη της πόλεως ,δημιουργώντας έτσι ένα ισχυρό αμυντικό εμπόδιο, μια εντυπωσιακή εργασία όχι μόνο λόγω των διαστάσεων της γραμμικής επέκτασής του αλλά και λόγω του αξιοπρόσεκτου βάθους του.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπήρχε ένα ειδικό πρόγραμμα από τον Schulenburg για την άμυνα της Κέρκυρας, ήταν περισσότερο ένα εύκαμπτο σχεδίο που περιλάμβανε μία γενική στρατηγική πολιτική που παρείχε μια βάση για τις εργασίες που γίνονταν κάθε τόσο με το πέρασμα των χρόνων.
Κατά τη διάρκεια εκείνων των ετών ο Schulenburg, που δεν ήταν πάντα παρών στο νησί, για να κατευθύνει τις εργασίες, δημιούργησε ένα σύστημα ελέγχου “εξ’αποστάσεως» βασισμένος σε μια συνεχή ανταλλαγή οδηγιών και πληροφοριών μεταξύ του ιδίου και των μηχανικών που δούλευαν στον χώρο
Η δομή των εργασιών αρθρώνεται σε τρία τμήματα: Τα νέα οχυρά που σχεδιάζονται από τον Schulenburg, οι εργασίες που προγραμματίζονται για την ενίσχυση του εξωτερικού συστήματος τοιχών της πόλης), και οι υπάρχουσες αμυντικές δομές στην πόλη και στο Παλαιό Φρούριο (που ο Shulemburg αφήνει σχεδόν άθικτο).
Το σύστημα υπεράσπισης δίνει έμφαση στην υπόγεια κατασκευή που ήταν αρκετά εντυπωσιακή, φθάνοντας σε ένα γενικό μήκος 7000 toise (1,949 μ), συμπεριλαμβανομένων πολύ μεγάλων κατασκευών (πχ ένα υπόγειο καταφύγιο κόμβος που μπορούσε να χωρέσει έως και 800 άτομα).

Οι ζώνες με το μεγαλύτερο αριθμό υπόγειων οδών βρίσκονται κάτω από τον λόφο του Σωτήρα (Monte S. Salvatore) και το νότιο μέρος του εμποδίου (barrier) Verneda.