Είδαμε σε άλλο κεφάλαιο την άφιξη των Δημοκρατικών Γάλλωνστην Κέρκυρα, τον Ιούνιο 1797.
Η εγκατάστασή τους στην Κέρκυρα επισημοποιήθηκε τρεις μήνες αργότερα, με την Συνθήκη του Καμποφόρμιο, στις 17 Οκτωβρίου 1797. Με αυτή την συνθήκη, τα Ιόνια νησιά περνούσαν κάτω από την πλήρη κυριαρχία της Γαλλίας. Η αναγγελία της οριστικής προσάρτισης έγινε από τον υπασπιστή και προγονό του Ναπολέοντα, Ευγένιο Μποαρναί, (Eugene de Beauharnais) την πρώτη Νοεμβρίου του ίδιου έτους.

Η Κέρκυρα αποτελούσε πλέον γαλλικό Νομό μαζί με τους Παξούς, Αντίπαξους, Πάργα και Βουθρωτό. Τα Ιόνια νησιά αποτέλεσαν τρεις γαλλικούς νομούς. Εφαρμόστηκε το Γαλλικό Σύνταγμα του 1795.

Με την άφιξη των Γάλλων έχουμε ουσιαστικά μια ανατροπή του κοινωνικού καθεστώτος που βασίζονταν στην φεουδαρχία και την αντικατάστασή του με την αστική κοινωνία.
Αμέσως σχηματίστηκε μια μεταβατική κυβέρνηση στην οποία συμμετείχαν όλες οι κοινωνικές τάξεις.
Σε αυτή την κυβέρνηση έπαιρναν μέρος:

  • Πέντε ευγενείς με επικεφαλής τον Σπύρο-Γιώργο κόντε Θεοτόκη Καλοκαρδάρη,
  • Τρείς ορθόδοξοι παπάδες με επικεφαλής τον Μεγάλο Πρωτοπαπά Χαλικιόπουλο-Μάντζαρο,
  • Δύο καθολικοί παπάδες,
  • Ένας τεχνίτης
  • Δέκα αστοί
  • εφτά αγροτικοί αντιπρόσωποι.

Αυτή η προσωρινή κυβέρνηση ονομάστηκε Γερουσία και διαιρέθηκε σε οκτώ επιτροπές:
Δημόσιας Ασφάλειας, Υγείας, Ανεφοδιασμού, Εμπορίου και Τεχνών, Οικονομίας, Αστυνομίας, Στρατιωτικών, Παιδείας.
Υπήρχαν βέβαια και αντιδράσεις από μεριάς Κερκυραίων. Μια πρώτη αντίδραση δημιουργήθηκε από τους τοπικούς ευγενείς, οι οποίοι έστειλαν αντιπρόσωπό τους στον Γάλλο στρατιωτικό διοικητή, ζητώντας να περάσει σε αυτούς η κυριαρχία της Κέρκυρας (αφού οι Βενετοί, τους οποίους αυτοί είχαν καλέσει δεν υπήρχαν πια), για να την διαθέσουν σε όποιον νόμιζαν!
Μια επίσης αντίδραση έχουμε από πλευράς Άγγλων, οι οποίοι με επιστολή του ναύαρχου Νέλσον προσέφεραν την βοήθεια του στόλου τους προς τους Επτανήσιους, αν οι τελευταίοι επιθυμούσαν να διώξουν τους Γάλλους από την Κέρκυρα.

Οι Γάλλοι εισήγαγαν διάφορες καινοτομίες. Μια από τις πιο σημαντικές αφορούσε το εμπόριο, το οποίο πλέον λειτουργούσε ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς. «Laiser faire, laisiser passeur».
Εγκαταστάθηκε τυπογραφείο, το πρώτο στην Ελλάδα, η λεγόμενη εθνική ή του γένους τυπογραφεία.
Καταργήθηκε η γραμμή της θάλασσας της Βενετοκρατίας, η απαγόρευση, δηλαδή, να μπαίνει Τουρκικός στόλος στον κερκυραϊκό κόλπο.
Αντικαταστάθηκε το Γρηγοριανό ημερολόγιο με το δεκαδικό ημερολόγιο, με αργία την δέκατη μέρα.
Ιδρύθηκε γαλλικό σχολείο. Ήταν μια πραγματική καινοτομία για έναν τόπο, στον οποίο, κατά την διάρκεια της Βενετοκρατίας η εκπαίδευση ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη. Το σχολείο ιδρύθηκε στο καθολικό μοναστήρι της εκκλησίας του Αγίου Φραγκίσκου, μετέπειτα έδρα του Αρσάκειου.
Άρχισαν να εφαρμόζονται οι γαλλικοί νόμοι και η γαλλική ποινική και αστική δικονομία.
Έγινε προσπάθεια δημιουργίας βιβλιοθήκης. Η πλειοψηφία των βιβλίων προέρχονταν από τα δημευμένα μοναστήρια και από έρανο μεταξύ των αξιωματικών.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η δημοκρατικές ιδέες των Γάλλων δεν μεταδόθηκαν μόνο στον λαό αλλά και στον ίδιο τον κλήρο. Αμέσως μετά την κατάργηση των τίτλων ευγενείας και των οικοσήμων λοιπόν, επτά ιερείς ζήτησαν από τους Γάλλους την κατάργηση του διακριτικού σύμβολου του Μ. Πρωτοπαπά. Ο Μ. Πρωτοπαπάς συνήθιζε να σφραγίζει τα επίσημα έγγραφα με σφραγίδα η οποία απεικόνιζε το οικόσημό του με την επιγραφή “Noi, Giorgio Calichiopulo, per la Dio Grazia Gran Protopapà”. Ο Gentily θεώρησε νόμιμη και λογική την αίτηση των επτά κληρικών και ανάγκασε τον Μ. Πρωτοπαπά να αντικαταστήσει την σφραγίδα με καινούργια, η οποία έφερε απλό θυρεό με την επιγραφή “Gran Protopapà di Corfù”, ενώ η υπογραφή θα έπρεπε να αλλάξει σε “Eλέω Θεού, Μ. Πρωτοπαπάς”.

Ο ενθουσιασμός των Κερκυραίων για το νέο καθεστώς κράτησε όμως πολύ λίγο. Αυτό οφείλεται στην υπεροπτική συμπεριφορά των Γάλλων, οι οποίοι δεν συμπεριφέρθηκαν όπως οι Βενετοί. Οι τελευταίοι είχαν σεβαστεί την θρησκευτική παράδοση των Κερκυραίων. Οι Γάλλοι, σαν άθεοι υλιστές, ειρωνεύονταν την ορθόδοξη πίστη και κυρίως τα σώματα των Αγίων, τα οποία ονόμαζαν μούμιες. Φοβέριζαν δε, ότι θα μεταφέρουν το σώμα του Αγίου Σπυρίδωνα στην Γαλλία για να το κλείσουν στα υπόγεια του Διευθυντηρίου. Ο τοποτηρητής Bonhomme Comeyras απευθύνεται στους Κερκυραίους και τους αποκαλεί “ cittadini francesi”, ενώ η Πoρταριάλα ονομάστηκε Porte de France. Ο στρατηγός Αntoιne Βonavita Gentily διατάζει να θάβονται οι νεκροί χωρίς νεκρώσιμη ακολουθία, απαγόρευσε να σημαίνουν οι καμπάνες των εκκλησιών. Αφαιρέθηκαν τα προνόμια των κληρικών και δημεύτηκαν μοναστηριακές περιουσίες. Λεηλατήθηκε το μοναστήρι της Παλαιοκαστρίτσας.
Παράλληλα, επικρατούσε άθλια οικονομική κατάσταση. Οι Γάλλοι έπαψαν να μισθοδοτούν τους βενετούς και ντόπιους υπαλλήλους, ενώ είχαν δυσκολίες να μισθοδοτήσουν και τους ίδιους τους στρατιώτες τους. Τον Οκτώβριο, λίγο πριν αρχίσει η ρωσσοτουρκική πολιορκία, ο επίτροπος Dubois, επέβαλε εισφορά για να αγοραστούν 6.000 μόδια στάρι.

Οι Γάλλοι, χωρίς ανεφοδιασμό, χρήματα και πόρους, έδειχναν πλέον την αληθινή φύση τους, χωρίς το προσωπείο του απελευθερωτή. Τα ίδια θα πράξουν από την Μάλτα έως την κεντρική Ευρώπη, περνώντας από την Ιταλία. Καταστροφές, κλοπές και ληστείες στον πληθυσμό και στους ντόπιους θησαυρούς. Στην Κέρκυρα θα μείνουν για τρεις μήνες ακόμη, μέχρι τις  αρχές του επόμενου έτους, όταν θα ηττηθούν από τους Ρωσοτούρκους και στην Κέρκυρα θα επανέλθει το αριστοκρατικό πολίτευμα.

*  *  *

Διαβάστε επίσης...