Ήδη από το 1871 στην Κέρκυρα ιδρύεται σύλλογος με στόχο «τη διάδοση ιδεών και φρονημάτων ικανών να μορφώσουν τας τάξεις εκείνας τou λαού, αι οποίαι ζώσι και συντηρούνται από τους κόπους και την εργασίαν των».
Κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και κατά το πρώτο του 20ου, η Κερκυραϊκή κοινωνία χαρακτηρίζεται από άνοδο της αστικής τάξης και αύξηση του εργατικού δυναμικού. Το λιμάνι της Κέρκυρας έχει από την περίοδο της Αγγλοκρατίας σημαντικό ρόλο στην εμπορική κίνηση προς τα υπόλοιπα Εφτάνησα, την Ήπειρο και την Αλβανία ενώ η αξία του μεγιστοποιείται μετά την Ένωση το 1864.
To πρώτο οργανωμένο εργατικό σωματείο στο λιμάνι της Κέρκυρας δημιουργείται το 1819 και περιλαμβάνει αχθοφόρους, φορτοεκφορτωτές και καραγωγείς – μεταφορείς οι οποίοι κατοχυρώνονται μάλιστα σε ιδιαίτερες κατηγορίες όπως Σαβιονίνοι (οικοδομικών υλικών), Νολεγγίνοι (σταριών) και Φορμεκτόνοι (αραβοσίτων).
Η περιοχή του λιμανιού περί το 1930. Σε πρώτο πλάνο δεξιά ο μαρκάς. Στο βαθος το σέρβικο τουριστικό «Βασίλισσα Μαρία» και αριστερά γερμανικό ποστάλι. Το κτίριο των ΤΤΤ δεν έχει οικοδομηθεί ακόμα.
Στο γύρισμα του 19ου αιώνα
Ενώ πλησιάζει το τέλος του 19ου αιώνα, η Κέρκυρα γνωρίζει αλματώδη βιομηχανική ανάπτυξη. Στα εργοστάσια και το λιμάνι απασχολούνται εκατοντάδες εργάτες που δουλεύουν 15-16 ώρες την ημέρα, κάτω από ιδιαίτερα σκληρές συνθήκες εκμετάλλευσης και με εξευτελιστικά μεροκάματα. Κατά την περίοδο αυτή ιδρύονται στην Κέρκυρα: η «Εργατική Αδελφότης» (1887), ο «Σοσιαλιστικός Σύνδεσμος» (1894) και το 1897 το «Εργατικό Κέντρο», από τα αρχαιότερα της χώρας. Στη δύναμη του Εργατικού Κέντρου εντάσσονται λιμενεργάτες, βαρκάρηδες, αρτεργάτες, μυλεργάτες, μακαρονοποιοί, ραφτάδες, κουρείς, τσαγκαράδες, τσιγαράδες και πιθανόν και άλλοι. Στα 1910 ιδρύεται και ο «Εργατικός Σύνδεσμος Κέρκυρας» και στα 1911 ο «Σοσιαλιστικός Όμιλος» με επικεφαλής τον Ντίνο Θεοτόκη.
Στο Μεσοπόλεμο
Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους και την ενσωμάτωση της Ηπείρου στο ελληνικό κράτος, το λιμάνι της Κέρκυρας χάνει τη μεγάλη εμπορική του σημασία. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει σημαντικό ρόλο σαν ναυτική βάση των αμερικανών και των γαλλοϊταλών και μετά το 1918 εξυπηρετεί την εμπορευματική και επιβατική κίνηση προς τα ελληνικά και ιταλικά λιμάνια.
Το 1923 περνά για ένα μήνα υπό ιταλικό έλεγχο κατά τη διάρκεια της κατάληψης του νησιού με αφορμή τη δολοφονία του στρατηγού Τελλίνη, επεισόδιο το οποίο αποτελεί μια «πρόβα τζενεράλε» των ιμπεριαλιστικών σχεδίων του ιταλικού φασισμού.
Στην ελληνική πολιτική σκηνή τα πράγματα είναι ρευστά. Τον Ιούλη του 1928 σχηματίζει κυβέρνηση ο Ε. Βενιζέλος και προκηρύσσει εκλογές για τις 19 Αυγούστου, το αποτέλεσμα των οποίων ξαναδίνει την κυβέρνηση στον ίδιο.
Το Γενάρη εκείνης της χρονιάς γίνονται αλλεπάλληλα αγροτικά συλλαλητήρια στην Κρήτη με θέμα τη βαριά φορολογία που επιβάλλει η κυβέρνηση. Το Μάρτη γίνεται στην Αθήνα συγκέντρωση γυναικών με θέμα την καθιέρωση εκλογικού δικαιώματος και σε αυτές και τον Απρίλη συνέρχεται το Δ΄ συνέδριο της ΓΣΕΕ όπου η ρεφορμιστική ηγεσία της προχωρά σε διάσπαση του συνδικαλιστικού κινήματος διαγράφοντας τους αριστερούς αντιπροσώπους (213 στους 443). Ταυτόχρονα διαγράφει από τη δύναμη της ΓΣΕΕ τα σωματεία με αριστερές διοικήσεις.
Στις απεργιακές κινητοποιήσεις του Ιούνη συμμετέχουν κάπου 60.000 άτομα και αναστέλλεται προσωρινά η προσπάθεια του Βενιζέλου για προώθηση του «Ιδιώνυμου».
Στις εκλογές της 19ης Αυγούστου εκλέγεται και πάλι ο Βενιζέλος, ενώ το ΚΚΕ συγκεντρώνει 14325 ψήφους.
Για εκείνη την εποχή, η κατάσταση των εργαζομένων στο λιμάνι της Κέρκυρας και η … τοπική γεύση όσων προηγήθηκαν του συνεδρίου της ΓΣΕΕ, δίνονται μέσα από τις σελίδες του «Ριζοσπάστη». Διαβάζουμε σε ρεπορτάζ στο φύλλο της 28ης Οκτώβρη 1928:
«Στον λιμένα Κερκύρας δουλεύουν οι εργάται λιμένος που έχουν και δική τους οργάνωση, οι φορτοεκφορτωταί με άλλη οργάνωση και οι καρραγωγείς με τρίτη οργάνωση. Πριν απ’ το Δ΄ Πανελλαδικό Συνέδριο και οι τρεις αυτές οργανώσεις απεφάσισαν να ενωθούν σε μία οργάνωση τίτλο «Ένωση Μεταφορών Λιμένος Κέρκυρας», εψήφισαν καταστατικό και το στείλαν στο Πρωτοδικείο προς έγκριση.
Αλλά αυτό δεν καλάρεσε στους διοικούντας τις πιο πάνω οργανώσεις και προ παντός του (…) Γιαννιώτη και έτσι τορπίλλισαν την ενοποίηση των εργατών, με σκοπό να στείλουν και περισσότερους αντιπροσώπους στο Δ΄ Πανελλαδικό Συνέδριο για άχουν την πλειοψηφία σαν οπαδοί των Καλομοιροστρατήδων.
Το ίδιο κόλπο το χρησιμοποίησαν και για το εδώ Εργατικό Κέντρο μια και κατάλαβαν πως η εργατική τάξη Κερκύρας είχε αρχίσει να ξυπνάει. Έτσι πέτυχαν να τορπιλλίσουν τις αρχαιρεσίες του περσυνού Μάη και να διαγράψουν και πέντε αριστερές οργανώσεις. Έτσι η ενιαία οργάνωση των εργατών λιμένος ετορπιλλίστηκε πριν γίνει.
Εργάτες του λιμανιού θεωρούνται και οι λεμβούχοι, οι οποίοι όμως δεν έγιναν δεκτοί, γιατί, έστω και κατά τόπους, αριστερίζουν και έτσι θα έβγαζαν τα άπλυτα των σοσιαλφασιστών στα φόρα.
Οι φορτοεκφορτωταί πέρνουν μεροκάματο όσο θέλουν διάφοροι κάποιοι, οι οποίοι μαζί με τους εργοδότες τους εκμεταλλεύονται. Έτσι, ενώ οι κάποιοι παίρνουν 10 μερτικά, οι εργάται παίρνουν ένα! Αυτό είνε αποτέλεσμα της ανοργανωσιάς τους. Πολλές φορές οι συνειδητοί εργάτες τους τόνισαν πως πρέπει να πετάξουν από πάνω τους τους κάποιους, οι οποίοι κρατούν δικτατορικά στα χέρια τους τη διοίκηση του Σωματείου των.
Χώρια απ΄αυτά οι εργάτες λιμένος μαστίζονται και από την ανεργία, γιατί δεν δουλεύουν κάθε μέρα, αλλά μόνον όταν έχει βαπόρι, δύο-τρεις μέρες τη βδομάδα δηλαδή.»
Γιώργος Ζούμπος
http://bibliokerkyra.blogspot.it/
όπως δημοσιεύτηκε στην εφημ. «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 30-10-2010
* * *
Leave A Comment