Βασική πολιτιστική συνιστώσα της κερκυραϊκής καθημερινότητας είναι η δραστηριότητα η οποία αναπτύσσεται σε όλο το νησί μας με επίκεντρο τις Μπάντες. Η σχετική παράδοση, που ξεκινά εδώ και 180 χρόνια, ανανεώνεται διαρκώς δημιουργώντας ένα μοναδικό τοπικό πολιτισμικό αποτύπωμα.

«…δεδομένη η παρουσία δεκαέξι ενεργών μπαντών …»

Η μελέτη του Κώστα Καρδάμη «Οι μπάντες της Κέρκυρας» κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες με φροντίδα του Οργανισμού Κερκυραϊκών Εκδηλώσεων από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Αναπτύσσεται σε δύο γλώσσες καλύπτοντας 225 σελίδες με πλουσιότατο φωτογραφικό υλικό, για δεκαέξι κερκυραϊκές μπάντες, το οποίο καλύπτει όλον τον 20ο αιώνα.
Ο πρόλογος αναφέρεται στον ερασιτεχνικό χαρακτήρα των μουσικών αυτών σχημάτων και στη σημαντικότατη πολυεπίπεδη κοινωνική τους προσφορά. Παράλληλα απαντιέται και το σημαντικό ερώτημα: «Πως σε ένα νησί 592 τ.χμ. με μόνιμο πληθυσμό περίπου 110.000 ατόμων, φαίνεται σήμερα να θεωρείται δεδομένη η παρουσία δεκαέξι ενεργών μπαντών, …;» εξετάζοντάς το στο πλαίσιο της ιστορικής εξέλιξης τριών σχεδόν αιώνων.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη διαφοροποίηση των όρων «μπάντα» και «φιλαρμονική» (που καλύπτει πολλές καλλιτεχνικές δραστηριότητες) και στα γενικότερα ζητήματα σχετικά με τη δημιουργία και εξέλιξη των φιλαρμονικών του νησιού μας.
Στο τμήμα της μελέτης για τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας (Παλιά) επεξηγούνται και τα σχετικά με την ίδρυσή της (για όσα προηγήθηκαν υπήρχε μια «ιστορική παρεξήγηση», η οποία αναφέρεται εκτενώς). Ακολουθούν τα επί μέρους κεφάλαια: Επαγγελματικές διέξοδοι – Το μπαντιστικό άκουσμα ως κοινό βίωμα – Ένα νέο ρεπερτόριο γεννιέται – Ένας ζωντανός κοινωνικός οργανισμός.
Δεύτερη χρονολογικά είναι η Φιλαρμονική Εταιρεία «Μάντζαρος» η οποία δημιουργείται μισό αιώνα μετά τη Φ.Ε.Κ. σε μια τελείως διαφορετική κοινωνική πραγματικότητα. Ο συγγραφέας παρουσιάζει την ιστορία της και τον αντίκτυπο που έχουν οι κατά καιρούς κοινωνικές αλλαγές, επισημαίνοντας ιδιαίτερα την πρωτοποριακή για την εποχή εκείνη μέριμνα υπέρ των μουσικών.
Ακολουθούν τα σχετικά με:

  • Φιλαρμονική Γαστουρίου «Ομόνοια» (τρίτη σε αρχαιότητα),
  • Φιλαρμονικό Σύλλογο Σκριπερού
  • Μουσική Καλλιτεχνική Ένωση Λευκιμμαίων
  • Φιλαρμονική Εταιρεία Λευκίμμης
  • Φιλαρμονική Κορακιάνας «Ο Σπύρος Σαμάρας»
  • Φιλαρμονική Σιναράδων
  • Φιλαρμονική Αγίου Ματθαίου «Λορέντζος Μαβίλης»
  • Εκπολιτιστικός και Προοδευτικός Όμιλος Κυνοπιαστών
  • Φιλαρμονική Λιαπάδων
  • Φιλαρμονική Αυλιωτών
  • Φιλαρμονική ΄Ενωση Κερκύρας «Ο Καποδίστριας»
  • Φιλαρμονική Καρουσάδων
  • Φιλαρμονική Ένωση Λακώνων «Ο Άγιος Νικόλαος»
  • Φιλαρμονική Θιναλίων

Ο τόμος κλείνει με καταλόγους των διατελεσάντων αρχιμουσικών και στα δεκαέξι σωματεία.

Ο συγγραφέας

O Κώστας Καρδάμης είναι μουσικολόγος, απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Το 2000 εκπονεί πτυχιακή εργασία στον τομέα της Νεοελληνικής Μουσικής Ιστορίας, ενώ το 2002 ως υπότροφος του «Ιδρύματος Παναγιώτη και Έφης Μιχελή» παίρνει τον τίτλο του Master in Advanced Musical Studies από το Royal Holloway, University of London. To 2006 αποκτά διδακτορικό τίτλο από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Τίτλος διατριβής: «Ο “προσολωμικός” Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος και το έργο του» με επιβλέποντα τον καθηγητή Χάρη Ξανθουδάκη.
Σήμερα είναι επίκουρος καθηγητής στο Τ.Μ.Σ.του Ιονίου Πανεπιστημίου, ενώ το ερευνητικό του πεδίο είναι η ιστορία της νεοελληνικής έντεχνης μουσικής και του μουσικού θεάτρου. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του περιλαμβάνουν, επίσης, τη μουσική για πνευστά όργανα και τη διάδραση μουσικής, κοινωνίας και πολιτικής.
Συνεργάζεται με διάφορους οργανισμούς, ενώ συμμετέχει σε πανελλήνια και διεθνή συνέδρια, δημοσιεύοντας παράλληλα μελέτες σχετικές με την ιστορία της Νεοελληνικής Μουσικής, ιδιαίτερα αυτής του 18ου και 19ου αιώνα, και του μουσικού θεάτρου. Στις παράλληλες δραστηριότητές του συμπεριλαμβάνεται η ενασχόλησή του με τα χάλκινα πνευστά στο χώρο της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας, της οποίας από το 2003 έχει αναλάβει την επιμέλεια του Αρχείου και του Μουσείου.

 

Γιώργος Ζούμπος

* * *

Διαβάστε επίσης...