Γατζάο, το σκαρί του Ιονίου

Το γατζάο ήταν ένα οξύπρυμνο και αρκετά φαρδύ σκάφος που χρησιμοποιείτο από τους κατοίκους του Ιονίου.Υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία για το γατζάο πριν από τα τέλη του 19ου αιώνα. Προφορικές μαρτυρίες αναφέρουν ότι το γατζάο ήταν ο πιο διαδεδομένος τύπος στα ναυπηγεία της Κέρκυρας στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο τύπος αυτός κατασκευαζόταν επίσης και σε άλλα μέρη όπως: Ιθάκη, Λευκάδα, Μεγανήσι, Μεσολόγγι, Αιτωλικό, Κορώνη και Καλαμάτα.

Τα γατζάο ήταν εμπορικά σκάφη που χρησιμοποιούντο συχνά στην επικοινωνία μεταξύ των Επτανήσων και των απέναντι ακτών της Ηπείρου.Στις αρχές του 20ού αιώνα, τα σκάφη αυτά είχαν μήκος περίπου 20 μ. Το γατζάο ήταν φαρδύτερο από κάθε άλλο είδος ελληνικού σκάφους. Το φάρδος του σκάφους στη μέση και στο ύψος της ισάλου πλεύσης ήταν το 1/3 του ολικού μήκους και φυσικά ήταν ακόμη πιο φαρδύ στο κατάστρωμα. Το μήκος ενός από τα τελευταία γατζάο του “Αντώνιος Ζ”, κατασκευασμένου στη Κέρκυρα το 1947 ήταν 19,00 μέτρα.Το γατζάο ήταν φαρδύ στην πλώρη και στην πρύμνη. Το σχήμα του θα μπορούσε να ταξινομηθεί ανάμεσα στο φαρδύτερο σχήμα του τραμπάκολου της Αδριατικής και στο λεπτότερο που είχε το τρεχαντήρι στο Αιγαίο. Το σκάφος αυτό είχε μικρό βύθισμα και πυθμένα, όπως το τραμπάκολο, για να μπορεί να πλέει σε ρηχά νερά. Το πλωριό ποδόσταμα είχε ελαφρά κυρτό σχήμα και το πρυμνιό ήταν ευθύγραμμο και με κλίση προς τα πίσω.

Το γατζάο κατασκευαζόταν συνήθως με τη μέθοδο του μονόχναρου και ο μεν σκελετός του γινόταν από δρυ ή καστανιά ενώ το πέτσωμά του από κυπαρίσσι. Το σκάφος αυτό έπαψε να κατασκευάζεται μεταπολεμικά.