«Με στόχο την έρευνα και τη μελέτη του επτανησιακού βίου και πολιτισμού»

 

Αρχίζει τη Δευτέρα 21 Μάη, μέρα επετείου της Ένωσης,  στην Κεφαλονιά, το ΙΑ΄ Πανιόνιο Συνέδριο και είναι το δεύτερο που οργανώνεται στην Κεφαλονιά (το πρώτο ήταν το 1986).

Σημειώνει, μεταξύ άλλων ο Γεώργιος Μοσχόπουλος για το Πανιόνιο του 1986:

«… Τότε, υπογραμμίσθηκε το περιορισμένο ποσοστό ανακοινώσεων των βασισμένων στα κλειστά ή υποτυπωδώς λειτουργούντα Αρχεία της Επτανήσου. Σήμερα, μετά την παρέλευση τριών και πλέον δεκαετιών, τα Ιστορικά Αρχεία της Επτανήσου είναι οργανωμένα ως δημόσιες υπηρεσίες και ανεκτά στελεχωμένα, ενώ το υλικό τους έχει ήδη ψηφιοποιηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος. Σημαντική είναι, οπωσδήποτε, η νέα κατάσταση των αρχειακών θυλάκων για την περαιτέρω έρευνα του επτανησιακού χώρου. Στις θεματικές των συνέδρων, όπως προκύπτει από το πρόγραμμα, δεν υστερούν οι ανακοινώσεις που στηρίζονται σε αρχειακές σειρές των Αρχείων του Ιονίου: της Κέρκυρας, της Κεφαλονιάς, της Λευκάδας, της Ιθάκης, των Κυθήρων και σε ό,τι έμεινε και σώθηκε από το άλλοτε πλουσιότατο Αρχείο της Ζακύνθου, που, ως γνωστόν, υπέστη τις συνέπειες των σεισμών του 1953 και της φωτιάς που επακολούθησε.»

Η κεντρική επιτροπή του πανηγυρισμού της πεντηκονταετηρίδος της Ένωσης της Επτανήσου (1864-1914). Από αυτούς, οι Σπ. Λάμπρος, Ν. Δελακοβίας, Αθ. Τυπάλδος, Σπ. Λιβιεράτος και Δ. Σωμερίτης αποτέλεσαν την οργανωτική επιτροπή του Α’ Πανιόνιου Συνέδριου (συλλογή Σπ. Γαούτση).

 Ο θεσμός των Πανιονίων Συνεδρίων

 Ο θεσμός των Πανιονίων Συνεδρίων καθιερώνεταΙ το 1914 με στόχο την έρευνα και τη μελέτη του επτανησιακού βίου και πολιτισμού.

Το Α΄ Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιείται  στην Κέρκυρα με την παρουσία του Βασιλιά Κωνσταντίνου, του διάδοχου Γεώργιου, του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου, του προέδρου της Βουλής Κ. Ζαβιτζιάνου, των Μητροπολιτών, των Νομαρχών και των Δημάρχων της Επτανήσου. Πρόεδρος του Πρώτου Πανιονίου ήταν ο ιστορικός Σπυρίδων Λάμπρος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ακολουθεί ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και σειρά εθνικών περιπετειών, με αποτέλεσμα το Β’ Πανιόνιο Συνέδριο να συνέλθει στην Ιθάκη από 26 ως 28 Αυγούστου 1938 με την πρωτοβουλία και την οργάνωση της Εταιρείας Επτανησιακών Μελετών.

Με το Β’ Πανιόνιο συνδέεται η ανακάλυψη του τάφου του ποιητή Ανδρέα Κάλβου στην Αγγλία και οι πρώτες ενέργειες για την ανακομιδή των οστών του στη Ζάκυνθο. Τα Πρακτικά του Συνεδρίου αυτού δημοσιεύθηκαν, δυστυχώς, 30 χρόνια αργότερα με μεγάλες ελλείψεις.

Το Γ’ Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιείται το 1965, λόγω του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, των γεγονότων της περιόδου 1946-1949, και του γεγονότος ότι δεν υπήρχε φορέας για την οργάνωσή του. Την οργάνωσή του αναλαμβάνει η Επιτροπή Εορτασμού της Εκατονταετηρίδας της Ένωσης της Επτανήσου. Αρχίζει τις εργασίες του στην Κέρκυρα, τις συνεχίζει στην Κεφαλονιά και τις τερματίζει στη Ζάκυνθο. Πρόεδρος ο Ακαδημαϊκός και διεθνούς φήμης βυζαντινολόγος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Διον. Α. Ζακυθηνός. Τα Πρακτικά του τυπώνονται σε δύο ογκώδεις τόμους.

Το Δ΄  Πανιόνιο Συνέδριο οργανώνεται από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών στην Κέρκυρα το 1978, με πρόεδρο πάλι τον Ακαδημαϊκό Διον. Α. Ζακυθηνό και τα Πρακτικά του εκδίδονται από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών. Στην καταληκτήρια ολομέλεια ανατίθεται η οργάνωση του Ε’ Πανιόνιου Συνεδρίου στην Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών.

Οκτώ χρόνια αργότερα, πραγματοποιείται στην Κεφαλονιά, από 17 ως 21 Μάη 1986 και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το γιορτασμό της ΄Ενωσης, το Ε΄ Πανιόνιο Συνέδριο και ακολουθούν:

Το ΣΤ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο (Ζάκυνθος, Σεπτέμβρης 1997), οργανώνεται από το Κέντρο Μελετών του Ιονίου και την Εταιρεία Ζακυνθιακών Σπουδών και τα Πρακτικά δημοσιεύονται σε τέσσερις τόμους (2000-2004).

Το Ζ΄ Πανιόνιο Συνέδριο (Λευκάδα, Μάης 2002) οργανώνεται από την Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών και τα Πρακτικά του δημοσιεύονται σε δύο τόμους (2004).

Το Η΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο (Κύθηρα, Μάης 2006) οργανώνεται από την Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών και τα Πρακτικά του δημοσιεύονται σε έξι τόμους (2009).

Το Θ΄ Πανιόνιο Συνέδριο (Παξοί, Μάης 2010), οργανώνεται από την Εταιρεία Παξινών Μελετών και τα Πρακτικά του δημοσιεύονται σε δύο τόμους (2014).

Το Ι΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο (Κέρκυρα, 30-4-2014 ως 4-5-2014), οργανώνεται από την Εταιρία Κερκυραϊκών Σπουδών, η προσέλευση επιστημόνων ήταν πολύ μεγάλη και η έκδοση των Πρακτικών του Συνεδρίου δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί (έχουν κυκλοφορήσει πέντε τόμοι και αναμένονται οι υπόλοιποι).

Αναμνηστικό του πανηγυρισμού για τα πενήντα χρόνια από την Ένωση (συλλογή Σπ. Γαούτση)

21 Μάη 1986: Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη Αργοστολίου. Σύνεδροι σε αναμνηστική φωτογραφία λίγο πριν την καταληκτήρια συνεδρία του Ε’ Πανιόνιου Συνέδριου.

Εισηγήσεις  στο ΙΑ΄ Πανιόνιο

 Οι δεκάδες εισηγήσεις που θα παρουσιαστούν καλύπτουν όλες τις χρονικές περιόδους της Ιστορίας των Νησιών και κάθε τομέα της οικονομικής και κοινωνικής  ζωής.

Επισημαίνουμε – ενδεικτικά και μόνο – μερικές εισηγήσεις αποκλειστικά κερκυραϊκού ενδιαφέροντος:

  • Γεράσιμος Παγκράτης: «Ο πληθυσμός της Κέρκυρας τον16ο αιώνα: με αφορμή μια ανέκδοτη απογραφή του 1596».
  • Δημήτριος Μεταλληνός: «Αρχειακή τεκμηρίωση της πολιορκίας της Κέρκυρας από τους Οθωμανούς (1716)».
  • Φωτεινή Καρλάφτη-Μουρατίδη: «Ζητήματα ευθύτητας και εντιμότητας κατά την ανάληψη αξιωμάτων της Σιταποθήκης (Fontico) της Κέρκυρας επί Ενετοκρατίας».
  • Αλεξάνδρα Τσερεμέγκλη: «Ιστορική εξέλιξη του οικισμού του Γαΐου (Παξών) μετά τον 18ο αιώνα». Δ
  • Διονύσης Μοσχόπουλος: «Η φιλοξενία της εξόριστης κυβέρνησης της Σερβίας και του σερβικού στρατού στην Κέρκυρα (1916-1918) υπό το πρίσμα του Δημόσιου Διεθνούς Δικαίου».
  • Δημήτριος Κοπανάς: «Διανομή αλεύρων στην Κέρκυρα κατά την επισιτιστική κρίση 1916-1918».
  • Γεώργιος Γαστεράτος: «Βυζαντινές ρίζες εκκλησιαστικών θεσμών και λατρευτικών συνηθειών στην Κέρκυρα≫.
  • Σπύρος Καρύδης: «Ο κερκυραϊκός κλήρος στη δεκαετία 1631-1641. Σχόλια σε ένα διάταγμα»
  • Γεώργιος Ν. Αντωνακόπουλος: «Η ψυχική νόσηση του Μιχαήλ Μητσάκη στην Κέρκυρα (1894) και τα έσχατα λογοτεχνήματά του».
  • Σπυρίδων Γ. Κάντας: «Η εκπαίδευση στη νότια Κέρκυρα κατά την εποχή της βρετανικής Προστασίας».
  • Λουκιανός Ζαμίτ: «Εμμανουήλ Θεοτόκης: ο άνθρωπος, το έργο και η εποχή του».
  • Δημήτρης Ζυμάρης: «Οι διαθήκες των αδελφών του Κυβερνήτη Ιωάννου Καποδίστρια (Βιάρου και Αιμιλίου)».
  • Αικατερίνη Ζαρίδη: «Προικοσύμφωνα στην Κέρκυρα από ανέκδοτα νοταριακά κατάστιχα του Ιστορικού Αρχείου Κερκύρας κατά το πρώτο μισό του 17ου αιώνα. Προδρομική ανακοίνωση».
  • Αλίκη Νικηφόρου: «Ιόνιος Εταιρεία, 1934-1939: μια πρωτοβουλία για τη διάσωση και αξιοποίηση της κερκυραϊκής πολιτισμικής κ ληρονομιάς».
  • Πέτρος Πυλαρινός: «Η κερκυραϊκή εφημερίδα “Ευθύνη”και οι φιλολογικές και λογοτεχνικές της μαρτυρίες».
  • Όλγα Παχή: «Η εφημερίδα “Κερκυραϊκή Ηχώ” (3/10/1918-27/10/1920)».
  • Sophie Coavoux: «Θέματα φύλου στο περιοδικό “Κερκυραϊκή Ανθολογία”».
  • Γουλιέλμα-Κυριακή Αυγερινού: «Κλειστό ταφικό σύνολο ελληνιστικών χρόνων από την Κέρκυρα».
  • Καλλιόπη Πρέκα-Αλεξανδρή: «Ελληνιστικά ευρήματα από τον Κεραμικό και την πόλη της Αρχαίας Κέρκυρας».
  • Μαρία Μελέντη: «Εικονογραφία της Ενώσεως. Έργα ζωγραφικής από τη συλλογή του Δήμου Κερκύρας».
  • Διονυσία Γιακουμή: «Η εικονογράφηση της νουβέλας “Η τιμή και το χρήμα” του Κωνσταντίνου Θεοτόκη από τον Μάρκο Ζαβιτζιάνο».
  • Μαρίνα Παπασωτηρίου: «Το αρχείο του χαράκτη Νικόλαου Βεντούρα. Σκέψεις, προβληματισμοί, άγνωστα έργα και μερικά μαθήματα χαρακτικής».
  • Νικολέτα Δ. Τζάνη: «Ο Κερκυραίος τεχνοκρίτης Τώνης Σπητέρης στην αθηναϊκή εφημερίδα “Ελευθερία” (1955-1967)».
  • Αιτωλία-Αικατερίνη Μαρτίνη, Αλέξανδρος Τενεκετζής: «Η ανθρώπινη μορφή και οι διασυνοριακές της εκφράσεις στη σύγχρονη κερκυραϊκή τέχνη: Εύα Καρύδη, Νίκος Κόκκαλης, Μαριλένα Κοσκινά».
  • Κωνσταντίνος Σουέρεφ: «Ο εικαστικός Σπύρος Αλαμάνος (1947-2011)».
  • Ελένη Μπουνιά: «Από την ελληνιστική αγρέπαυλη και τη ρωμαϊκή villa στα νεότερα αρχοντικά της κερκυραϊκής υπαίθρου: η κατοικία ως σύμβολο κοινωνικής ισχύος».
  • Έλενα Μπονέλου, Αλ. Τσερεμέγκλη, Τζ. Προβατά: «Αφορμής δοθείσης: το Α΄ Μουσείο Κερκυραϊκών Αρχαιοτήτων».
  • Αφροδίτη Αγοροπούλου-Μπιρμπίλη, Στυλιανός Μπιρμπίλης: «Η πόλη της Κέρκυρας από τις αρχές μέχρι τα μέσα περίπου του 20ού αιώνα. Kαταστροφές, μελέτες καταγραφής. Προτάσεις προστασίας, πολεοδομικές παρεμβάσεις».
  • Κωνσταντίνος Καρδάμης: «Μεταξύ ιδεοληψίας και επιχειρηματικότητας: η περίπτωση της “Ανατολικής Συμφωνίας” του Νικολάου Χαλκιόπουλου Μάντζαρου».
  • Γεώργιος Ζούμπος: «Η Φιλαρμονική “Σαμάρας” της Κέρκυρας (1893-1896)».
  • Περικλής Παγκράτης: «Ένα πεζογραφικό προηγούμενο του διηγήματος “Αμάρτησε;” του Κωνσταντίνου Θεοτόκη».
  • Σπύρος-Μάριος Παγκράτης: «Δομή και λειτουργία της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης στην Κέρκυρα (η εξέλιξη του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Κέρκυρα: από τους μετά την Ένωση της Επτανήσου Δήμους στο δόγμα “ένα νησί – ένας δήμος”)».
  • Σπυριδούλα Κατερέλου: «Ανάπτυξη και βιώσιμη επιχειρηματικότητα. Η περίπτωση της Κέρκυρας».

29 Σεπτέμβρη 1965: Αίθουσα διαλέξεων Δημόσιας Βιβλιοθήκης Κέρκυρας. Εναρκτήρια συνεδρίαση του Γ΄ Πανιόνιου Συνέδριου.

 

Οι συνεδριακοί χώροι

Αναμνηστικό του Α΄ Πανιονίου Συνεδρίου (συλλογή Σπ. Γαούτση)

Το ΙΑ΄ Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιείται από 21 ως 25 του Μάη στην Κεφαλονιά στούς παρακάτω χώρους:

Στο Αργοστόλι: Δημοτικό θέατρο, Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη, και αίθουσα Ωδείου Ρόκκου Βεργωτή της Φιλαρμονικής Σχολής Κεφαλληνίας.

Στο Ληξούρι:  Αίθουσα ξενοδοχείου Palatino

Στα Κουρκουμελάτα (Λειβαθώς): Πνευματικό Κέντρο Κουρκουμελάτων «Βεργωτή»

Ταυτόχρονα οι σύνεδροι και οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν σειρά εκθέσεων και μουσείων που αναδεικνύουν την επτανησιακή ιστορία και τον πολιτισμό, ενώ θα παρακολουθήσουν και πολλές εκδηλώσεις..

Τη τελευταία μέρα θα οριστεί  το νησί που θα αναλάβει την οργάνωση του ΙΒ΄ Πανιόνιου Συνέδριου.

 

 

Γιώργος Ζούμπος

Όπως δημοσιεύτηκε στη «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 20/05/2018

 

* * *

 

 

Διαβάστε επίσης...