«Τοιχογραφίες, σχεδιαγράμματα και συνθήματα, μάρτυρες μιας ιστορικής περιόδου για το κτίριο, ξεφτίζουν σιγά-σιγά.»

 

‘Όταν τον Απρίλη του 2007 δημοσιεύαμε στην «Ενημέρωση»  κείμενο για το αγγλικό νοσοκομείο στο Παλιό Φρούριο, ήταν κάπως δύσκολο να φανταστούμε ότι ακριβώς έντεκα χρόνια αργότερα θα επανερχόμαστε  με μοναδικό λόγο τη συνεχιζόμενη ερείπωσή του και – από ότι τουλάχιστον γνωρίζουμε – την ανυπαρξία προγράμματος διάσωσης και αξιοποίησης.

 Ένα από τα νοσοκομεία της εποχής

Το αρχικό στρατιωτικό νοσοκομείο του Παλιού Φρουρίου βρισκόνταν εκεί όπου και το σημερινό. Κάλυπτε μόνο τις ανάγκες ενός τάγματος και μπορούσε να περιθάλψει 100 με 120 ασθενείς, ανάλογα με τη σοβαρότητα των καταστάσεων, σε τέσσερις θαλάμους. Σε μικρότερο απομονωμένο σπίτι νοσηλεύονταν μέχρι είκοσι ασθενείς του πυροβολικού.

Το σημερινό κτίριο οικοδομήθηκε στα 1835, ενώ προσθήκες έγιναν το 1858.

Νότιο μέτωπο του κτιρίου

Στον 20ο αιώνα

Το νέο κτίριο να χρησιμοποιήθηκε σαν στρατιωτικό νοσοκομείο και  μετά την Ένωση και ενδεχομένως μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο Κ.Χ.Μ. Κυριάκης σημειώνει τη λειτουργία στρατιωτικού νοσοκομείου στο Παλιό Φρούριο, αλλά δεν διευκρινίζει τον χώρο.

Οπωσδήποτε, επισκευάζεται και χρησιμοποιείται πάλι ως νοσοκομείο από το 1917-1918 σύμφωνα με επιγραφή η οποία σώζεται στο βορινό εξωτερικό τοίχο.

Το απόγευμα της 31ης Αυγούστου 1923, όταν το ιταλικό ναυτικό βομβάρδισε την Κέρκυρα και το νησί παρέμεινε επί ένα μήνα υπό ιταλική κατοχή, ιταλοί στρατιώτες έδιωξαν όλους τους ασθενείς και αιχμάλωτισαν το προσωπικό αποτελούμενο από εξήντα βοηθητικούς νοσοκόμους και βοηθητικούς στρατιώτες.

Το τέλος της στρατιωτικής παρουσίας

Στα μετέπειτα χρόνια, εκεί στεγάζεται η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού και όταν διαλύεται το Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων εκεί παραμένει ένας λόχος υποψηφίων βαθμοφόρων. Όταν κάθε στρατιωτική υπηρεσία εγκαταλείπει το Παλιό Φρούριο, το κτίριο παραχωρείται στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο ώστε να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες του, προοπτική που ματαιώθηκε για διάφορους λόγους.

Μάρτης 2007 (αριστερά) και Απρίλης 2018

Μάρτης 2007 (αριστερά) και έντεκα χρόνια αργότερα

Εγκατάλειψη

 Σήμερα το κτίριο βρίσκεται σε κυριολεκτικά άθλια κατάσταση. Η πρόσβαση στο εσωτερικό του εμποδίζεται, αν και κάποιες φορές είναι δυνατή.

Τμήμα της στέγης η οποία καλύπτει τη μεγάλη νότια αίθουσα του 2ου ορόφου έχει καταρρεύσει, ενώ οι ζημίες μετά από σχεδόν τριάντα χρόνια εγκατάλειψης είναι εμφανείς παντού.

Τοιχογραφίες, σχεδιαγράμματα και συνθήματα («εθνικού περιεχομένου», σύμφωνα με τη στρατιωτική νοοτροπία της εποχής – που έχουν γίνει από φαντάρους), μάρτυρες μιας ιστορικής περιόδου για το κτίριο, ξεφτίζουν σιγά-σιγά.

Σε μια αίθουσα βρίσκονταν περίπου σαράντα κιβώτια με τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων του 1996. Εγκαταλείφθηκαν εκεί τότε και σήμερα εξαφανίστηκαν. .

Κυπαρίσσια στη στέγη

Νότια όψη της κεντρικής πτέρυγας

 Obbedire, Credere, Combattere

 Αξιοσημείωτο είναι ότι σε μία από τις αίθουσες του ισογείου, στους ξεφτισμένους τοίχους ξεχωρίζει καθαρά ένα σύνθημα το οποίο προκαλεί έντονους ιστορικούς συνειρμούς. Με μαύρο χρώμα είναι ευδιάκριτο το γνωστότερο σύνθημα της Ιταλίας του Μεσοπολέμου: «Obbedire Credere Combattere».

Ο Φασισμός επιβάλλεται στην Ιταλία στα τέλη του 1922 και μέσα σε τέσσερα χρόνια καταλύει τις αστικοδημοκρατικές ελευθερίες, διαλύει το δημοκρατικό συνδικαλιστικό κίνημα της χώρας και σταδιακά  στρατιωτικοποιεί την οικονομία.

Οι πολίτες, οργανωμένοι σε σύστημα σιδερένιας ιεραρχίας, όφειλαν να είναι εργατικοί, να υπόκεινται σε έλεγχο για κάθε ενέργειά τους στα όργανα του καθεστώτος και να υπακούν σε κάθε απόφαση του Ντούτσε και της εξουσίας. Ταυτόχρονα, με τη χρήση λόγων αλλά και βίας, με τη στηριζόμενη σε ιστορικοπολιτικά ψεύδη συστηματική προπαγάνδα και τις υποσχέσεις για ένα καλύτερο μέλλον με ανασύσταση της αυτοκρατορίας, το φασιστικό καθεστώς κατάφερε να έχει την ανοχή ή και στήριξη μεγάλης μερίδας του λαού για τον οποίο το βασικό σύνθημα το οποίο έκφραζε το πνεύμα της εποχής ήταν «Υπάκουε, Πίστευε, Πολέμα».

Όταν, τέτοιες μέρες, το 1941, οι Ιταλοί κατάλαβαν την Κέρκυρα, χρησιμοποίησαν και το κτίριο του παλιού αγγλικού νοσοκομείου και άφησαν τα ίχνη της φασιστικής προπαγάνδας τα οποία έφθασαν μέχρι τις μέρες. Το σύνθημα όμως δέσποσε μόλις για δυόμισι χρόνια, καθώς το Σεπτέμβρη του 1943 το νησί μετά από σκληρή δοκιμασία περνούσε στην κυριαρχία των Ναζί και οι αξιωματικοί της μεραρχίας Acqui εκτελούνταν στις γειτονικές στοές.

Ανεβαίνοντας στη δεύτερη κορυφή

Κατεστραμμένη καμινάδα

Το μέλλον;

Η κατάσταση του κτιρίου δεν αφήνει περιθώριο αισιοδοξίας. Κατάρρευση τμήματος της στέγης, πτώση σοβάδων, κυπαρίσσια στη στέγη, ζημίες στις καμινάδες, σπασμένα τζάμια και παράθυρα, ανύπαρκτες πόρτες και πολλά άλλα τα οποία χειροτερεύουν μέρα με τη μέρα.

 

Γιώργος Ζούμπος

 

Όπως δημοσιεύτηκε στη «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 28/04/2018

 

* * *

 

Διαβάστε επίσης...