«Ο Ριζοσπαστισμός στην Κεφαλονιά»

Ο κεφαλονίτης φιλόλογος-ιστορικός Πέτρος Πετράτος είναι γνωστός στους αναγνώστες της «Ενημέρωσης» από άρθρα του που έχουν φιλοξενηθεί κατά καιρούς και αφορούν κύρια ο Ριζοσπαστικό Κίνημα στα Νησιά μας τα χρόνια των Άγγλων και στη συνέχεια τη Μεσοπολεμική περίοδο.

Πριν λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καρούσος  η μελέτη του «Ο Ριζοσπαστισμός στην Κεφαλονιά της Βρετανικής Προστασίας/ Οι πολιτικές λέσχες του νησιού». Πρόκειται για μια μελέτη που βασίστηκε κύρια στη διδακτορική του διατριβή και αναφέρεται στις πολιτικές λέσχες, που λειτούργησαν κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας στην Κεφαλονιά. Η έρευνα, όμως μετά την εκπόνηση της διατριβής, συμπλήρωσε ή αναθεώρησε κάποια στοιχεία, ενώ νέα ευρήματα προστέθηκαν και μαζί με κάποιες επανεκτιμήσεις έγινε απαραίτητη η έκδοση της προαναφερθείσας μελέτης.

Ένας μεγαλειώδης αγώνας

Έχοντας σαν δεδομένο ότι στα Εφτάνησα κατά την περίοδο της Βρετανικής Προστασίας (ή «Προστασίας» αν θέλετε) από το 1815 ως το 1864, έλαβε χώρα ένας μεγαλειωδης  ενωτικός αγώνας, αναπόφευκτα ο καθένας αναρωτιέται ποια ήταν

εκείνα τα κέντρα που τον κατεύθυναν. Οι μελέτες και οι μονογραφίες, που βιογραφούν πρόσωπα και ιστορούν γεγονότα εκείννης της περιόδου στην Κεφαλονιά, κάνουν αναφορές στη λειτουργία και τις δραστηριότητες πολιτικών λεσχών – αναφορές βέβαια που αποσπασματικά μας δίνουν πληροφορίες για τη δράση εκείνων των συσσωματώσεων. Πληροφορίες, αλλά και πάλι αποσπασματικές, μας δίνουν οι εφημερίδες της επoχής και τα γραπτά κείμενα των πρωταγωνιστών εκείνων των γεγονότων. Αναφορές, και μάλιστα χρήσιμες, σε τέτοιες μορφές ανάπτυξης και δράσης συναντάμε και στο αρχειακό υλικό της επoχής.

Ωστόσο, ακόμη και μέσα από την ασυνέχεια του πληροφοριακού και τα κενά του γνωστικού υλικού διαφαινόταν ο ιδιαίτερος και κάποτε αναντικατάστατος ρόλος αυτών των πολιτικών συσσωματώσεων στον ενωτικό αγώνα των Κεφαλονιτών. Έμενε, όμως, να ερευνηθεί και να μελετηθεί συστηματικότερα και πληρέστερα η ίδρυση, λειτουργία και δράση των πολιτικών λεσχών, ακριβώς για να εξηγηθεί η δυναμική του ενωτικού κινήματoς και να κατανοηθεί στις πραγματικές του διαστάσεις ο αντιπροστασιανός και ειδικότερα ο ριζοσπαστικός αγώνας. Μια τέτοια, έρευνα και μελέτη θα αναδείκνυε, παράλληλα, το ρόλο του πλήθους των «ανώνυμων» αγωνιστών ως οντότητας παρούσας σε κάθε φάση του αγώνα, καθώς και τη σημασία της συλλoγικής έκφρασης και δράσης, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζεται η συμβολή των επωνύμων, ο ρόλος  της προσωπικότητας, του ηγετικού στελέχους.

Μέσα από την έρευνα και μελέτη των γραπτών πηγών (αρχειακό υλικό, αυτοβιογραφικού ή απομνημονευματικού  περιεχομένου βιβλία, εφημερίδες, μονόφυλλα και άλλα φυλλάδια) και με τη συνδρομή της πρόσφατης βιβλιογραφίας, ο συγγραφέας μας δίνει μια πληρέστατη εικόνα της λειτουργίας, της δράσης και των επιτευγμάτων των πολιτικών λεσχών κατά την εποχή  της Βρετανικής Προστασίας στην Κεφαλονιά.

Τα περιεχόμενα της μελέτης

 Μετά από μια ιστορική εισαγωγή για την Κεφαλονιά από τα τέλη του 18ου ως τις αρχές του 19ου αιώνα, η 600 σχεδόν σελίδων μελέτη αρθρώνεται σε τρία μέρη με δέκα συνολικά κεφάλαια, πλούσιο παράρτημα εγγράφων, ευρετήριο, ευρετήριο εικόνων και βέβαια εξαντλητική παράθεση πηγών.

ΜΕΡΟΣ Α΄: Η ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

  • Η διοικητική αποκατάσταση. Το Σύνταγμα του 1817
  • Οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες στην Κεφαλονιά
  • Η πολιτική κατάσταση κατά τη δεκαετία του 1840

ΜΕΡΟΣ Β’: ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΛΕΣΧΕΣ

  • Πρόδρομες μορφές στην Κεφαλονιά
  • Μουσείον «Ο Κοραής»
  • Το «Δημοτικόν Κατάστημα»
  • Αναγνωστήριον «Η Ομόνοια»

ΜΕΡΟΣ Γ’: ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΛΕΣΧΩΝ

  • Οι εκδηλώσεις για την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου
  • Ο εκλογικός αγώνας των ριζοσπαστικών λεσχών
  • Συνάντηση ριζοσπαστισμού και ορθοδοξίας

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

  • Πολιτική λέσχη: δυναμική παρακαταθήκη για τη συνέχιση των πολιτικοκοινωνικών αγώνων.

Ο συγγραφέας

Ο Πέτρος Πετράτος είναι φιλόλογος, Δρ Ιστορίας. Το ερευνητικό του ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε θέµατα της Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, αναδεικνύοντας ο ίδιος παράλληλα πτυχές της ιστορίας της γενέτειράς του Κεφαλονιάς.

Συµµετέχει σε διεθνή και ελληνικά επιστηµονικά συνέδρια και δηµοσιεύει µελέτες του σε επιστηµονικά περιοδικά (Κεφαληνιακά Χρονικά, Κρητολογικά  Γράµµατα, Κυµοθόη, Ο Ερανιστής, Περί Ιστορίας, Τα Ιστορικά, κ.ά.) και συλλογικούς τόµους, ενώ έχει επιµεληθεί και προλογίσει βιβλία ιστορικού περιεχοµένου.

 

Γιώργος Ζούμπος

 

* * *

Διαβάστε επίσης...