«Το νησί μεταβλήθηκε σε βάση ανεφοδιασμού των συμμάχων».

 

Στις 29 Δεκέμβρη 1915, ενώ ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μαίνεται και ο Εθνικός Διχασμός είναι πλέον πραγματικότητα, η Γαλλία γνωστοποιεί στην κυβέρνηση Σκουλούδη ότι τα συμμαχικά στρατεύματα θα κατελάμβαναν προσωρινά την Κέρκυρα για λόγους ασφαλείας. Η κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε για την κατάληψη αυτή, αλλά την 1η Γενάρη 1916, ο Γάλλος ναύαρχος Σοσεπρά πληροφόρησε το Νομάρχη Κέρκυρας ότι θα κατελάμβανε το νησί και θα απεβιβάζετο εκεί τμήμα διαφυγόντος Σερβικού στρατού.

Κομμένο 11 Νοέμβρη 1918: Το USS Leonidas, πλοίο ανεφοδιασμού των αμερικάνικων ανθυποβρυχιακών σκαφών στην εκεί βάση Naval Base 25, σημαιοστολισμένο για τη λήξη του πολέμου.

Στις 11 Γενάρη Γαλλικό Τάγμα αποβιβάστηκε και κατέλαβε το νησί υπό την προστασία μοίρας Γαλλικών πολεμικών. Ο Γάλλος Ναύαρχος ανακοίνωσε ότι η κατάληψη είχε προσωρινό χαρακτήρα και ότι οι Ελληνικές αρχές θα συνέχιζαν να λειτουργούν κανονικά. Μόνο οι λιμενικές αρχές, η αστυνομία και ο σταθμός ασυρμάτου θα ήταν υπό Γαλλικό έλεγχο  Στις 15 Γενάρη η Κυβέρνηση Σκουλούδη διαμαρτυρήθηκε έντονα δηλώνοντας ότι η κατάληψη του νησιού δεν αποτελούσε μόνο παραβίαση του Ελληνικού εδάφους αλλά ήταν αντίθετη και στο Διεθνές Δίκαιο λόγω της ουδετερότητας του νησιού.

 Παρά τη διαμαρτυρία, στις 18 Γενάρη τα πρώτα Σερβικά τμήματα αποβιβάζονταν στην Κέρκυρα και τη 1η Φλεβάρη  αποβιβάστηκαν στο νησί και Ιταλικά στρατεύματα χωρίς τη συγκατάθεση και πάλι της Ελληνικής Κυβέρνησης.

 Το νησί μεταβλήθηκε σε βάση ανεφοδιασμού των συμμάχων. Ο χώρος  του σημερινού αεροδρομίου χρησιμοποιήθηκε για αεροπορική βάση με υπόστεγα για αερόπλοια και εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού. Σειρές συρματοπλέγματα, από την Κερκυραϊκή ακτή μέχρι την Ηπειρωτική, προφύλαγαν το λιμάνι από τις επιθέσεις εχθρικών υποβρυχίων, ενώ αμερικάνικη βάση ανθυποβρυχιακών σκαφών δημιουργήθηκε στην περιοχή του Κομμένου.

Ο Γαλλικός στρατός εγκαταστάθηκε στο Παλαιό Φρούριο, ενώ ο Ιταλικός στο Νέο. Στρατιωτικές εγκαταστάσεις δημιουργήθηκαν στο Σπαρτίλλα και στο Μπαρμπάτι. Οι δύο θέσεις συνδέονταν με εναέριο βαγόνι, κάτι το πρωτοφανές για την εποχή.

Οι Σύμμαχοι παρά τις υποσχέσεις επενέβησαν και στη διοίκηση του νησιού, ελέγχοντας και καθοδηγώντας  τη Νομαρχία, το Δημαρχείο, την Αστυνομία  και όλες τις υπηρεσίες. Πολλοί Κερκυραίοι αντιβενιζελικοί εκτοπίστηκαν ή φυλακίστηκαν  ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το νησί μη μπορώντας να εργαστούν καν.

Οι Ιταλοί στρατιώτες έδειξαν συμπεριφορά κατακτητή.  Προσπάθησαν με κάθε μέσο να προσεταιριστούν τον Κερκυραϊκό λαό, αλλά χωρίς επιτυχία. Θεωρούσαν την Κέρκυρα εθνικό τους χώρο, τακτική που εκφράστηκε και πάλι το 1923 και σε μεγάλο βαθμό, αλλά για τελευταία φορά, κατά την μαύρη περίοδο 1941-1943.

Οι συμμαχικές σημαίες υπεστάλησαν από τα Κερκυραϊκά φρούρια και  μόνο τον Ιούνιο του 1919, τον επόμενο χρόνο από τη λήξη του πολέμου ξανακυμάτισαν στις επάλξεις τους. Οι Γάλλοι είχαν αποχωρήσει τα τέλη του 1918, αλλά οι Ιταλοί έφυγαν μόνο χάρη στη διεθνή αντίδραση που υπήρξε από τη συνεχή παραμονή τους εδώ.

 Η ανακωχή της Κομπιένης

 Στις αρχές του Νοέμβρη του 1918, μετά τη συνθηκολόγηση όλων των συμμάχων της, η Γερμανία βρέθηκε σε απελπιστική κατάσταση. Τη στιγμή που έφτανε στο Βερολίνο ο εκπρόσωπος των χωρών της Αντάντ, μεταφέροντας τους όρους της ανακωχής, στη Γερμανία είχε ξεσπάσει επανάσταση. Στις 8 Νοέμβρη ο στρατάρχης Φερδινάνδος Φος δέχτηκε την αντιπροσωπεία της γερμανικής κυβέρνησης στο σιδηροδρομικό σταθμό Ρετόντ, στο δάσος της Κομπιένης, στο βαγόνι όπου ο Φος είχε το στρατηγείο του. Οι όροι της ανακωχής που πρότειναν οι νικητές στους Γερμανούς, ήταν ιδιαίτερα σκληροί και στη γερμανική αντιπροσωπεία δόθηκε προθεσμία τριών μερών για να απαντήσει. Στο διάστημα αυτό οι γερμανοί διπλωμάτες επιχείρησαν να βελτιώσουν τους όρους με βασικό επιχείρημα ότι έπρεπε να διατηρηθεί ένα σημαντικό μέρος του γερμανικού στρατού για την αντιμετώπιση του «μπολσεβίκικου κινδύνου», επιχείρημα στο οποίο οι σύμμαχοι, «έδειξαν κατανόηση».

Η γερμανική αντιπροσωπεία υπέγραψε την πράξη ανακωχής το πρωί της 11 Νοέμβρη, ορίζοντας το τυπικό τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου που διήρκεσε από το 1914 ως το 1918. Στον πόλεμο αυτό πήραν μέρος 34 κράτη με συνολικό πληθυσμό πάνω από ένα δισεκατομμύριο, δηλαδή το 67% του συνολικού πληθυσμού της Γης. Υπό τα όπλα ήταν 70 εκατομμύρια άνδρες. Οι νεκροί ξεπέρασαν τα 10 εκατομμύρια και πάνω από 20 εκατομμύρια υπολογίστηκαν οι τραυματίες. Από την άποψη των απωλειών, στην πρώτη γραμμή ήταν η Ρωσία με 2.300.000 νεκρούς στρατιώτες στα πεδία των μαχών. Οι πολεμικές επιχειρήσεις έγιναν σε έδαφος που η έκτασή του ξεπερνούσε τα 4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Μόνο οι καθαρά στρατιωτικές δαπάνες των εμπολέμων κρατών έφτασαν τα 208 δισεκατομμύρια δολάρια.

 Κέρκυρα, Δευτέρα 11 Νοέμβρη 1918

 Στη μέρα της ανακωχής στην Κέρκυρα είναι αφιερωμένο ένα μέρος του ημερολογίου του μαθητή τότε Σπύρου Στ. Ριζικάρη, ο οποίος μας διασώζει την εικόνα της πόλης εκείνη την ημέρα.

«Μαθητής της Δ΄ τάξεως του Γυμνασίου (τελευταία τάξη).

Δεν είχαμε σχολείο. Το πρωί πήγα με το θείο μου στο Γαστούρι με το τετράτροχο αμαξάκι μας, στο κτήμα. Μέρα ωραία λιακάδα.

Κατά τις 12 το μεσημέρι ακούσαμε φωνές στο Αχίλλειο που ήτανε Ναυτικό Νοσοκομείο. Κάποιος διαβάτης που ρωτήσαμε μας είπε ότι υπεγράφη ανακωχή. Ο Πόλεμος π΄ άρχισε τον Αύγουστο του 1914 ετελείωσε.

Κατά τις 4 το απόγευμα ξεκινήσαμε για την Πόλι. Περνώντας από το Αχίλλειο στην είσοδό του βρισκόνταν ο διευθυντής του Νοσοκομείου, Γάλλος βέβαια και ιατρός του Ναυτικού.’όταν μας είδε μας σταμάτησε. Γνώριζε πολύ τον θείο μου και ζήτησε να τον πάρουμε στην πόλι.Επειδή στο αμαξάκι δεν είχαμε πάρει το μικρό κάθισμα (είτανε πρόσθετο) μ΄ έβαλε σ’ ένα νοσοκομειακό αυτοκίνητο για την πόλι και  αυτός πήγε  με τον θείο μου. Ήθελε βλέπεις καροτσάδα. Κάποτε ξεκίνησε τ΄ αυτοκίνητο. Καθόμουνα δίπλα στον σωφέρ. Από την στιγμή που ξεκινήσαμε έως που φτάσαμε στην πόλι, έτρεχε ολοταχώς και κάθε τόσο άφηνε το τιμόν, σήκωνε τα χέρια ψηλά και χοροπηδώντας σχεδόν φώναζε Armiste a la maison.Τα χρειάστηκα. Η καρδιά μου στην Κούλουρη. Όταν φτάσαμε στο Σαρόκκο κατέβηκα. Τόσο σαστισμένος  ήμουνα που ούτε ευχαριστώ δεν του είπα.

Η πόλη έρημη από Κορφιάτες. Είχε κατακλυσθή  από Ναύτες και Στρατιώτες (Γάλλους, Άγγλους και Ιταλούς). Η Κέρκυρα είτανε βάση των στόλων της Μεσογείου.

Οι περισσότεροι, μεθυσμένοι  κυλιόντανε στο δρόμο. Οι Γάλλοι που μας είχανε άχτι από τότε που τους κτύπησαν οι επίστρατοι στην Αθήνα όπου βλέπανε σημαία ελληνική την ποδοπατούσαν. Μαγαζιά τσακίσανε και αν συναντούσανε κανέναν στο δρόμο ρωμιό αλλοίμονό του. Και τους είχαμε για ευγενείς. Κλείστηκα στο σπίτι»

Την επόμενη μέρα Τρίτη 12 Νοέμβρη: «Που σχολείο σήμερα. Πανηγύρι σωστό στην Πόλι για την ανακωχή.»

Γιώργος Ζούμπος
http://bibliokerkyra.blogspot.it/

όπως δημοσιεύτηκε στην εφημ. «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 06-11-2010

 

* * *

Διαβάστε επίσης...