Πύργος Maitland/ Schulenburg

Η εφαρμογή παράκτιου πύργου τύπου “Martello” στην Κέρκυρα

Μεταξύ των οχυρωματικών έργων που κατασκεύασαν οι βρετανοί στη νησίδα Βίδο ήταν και ένας αμυντικός πύργος τύπου “Martello” με τέσσερα πυροβόλα στην κορυφή, με την ονομασία Maitland tower, όπως εισηγήθηκε το 1822 ο υπολοχαγός του βασιλικού μηχανικού J.W. Worsley προς τιμή του ύπατου αρμοστή Th. Maitland. Στην αρχική του εισήγηση ο Worsley πρότεινε έναν τεσσάρων πυροβόλων πύργο παρόμοιο με τον πύργο CC στο Anderburgh της Ν/Α Αγγλίας. Αντ’αυτού ο πύργος που κατασκευάστηκε τα επόμενα χρόνια στη θέση του πενταγωνικού ενετικού οχυρού Σούλεμπουργκ στα βόρεια του νησιού σε υπερυψωμένη θέση μεταξύ δύο φυσικών όρμων, ηταν κυκλικός. Επίσης, η ονομασία «Maitland»  δεν φαίνεται να υιοθετήθηκε καθώς στη σχετική χαρτογραφία του Board of Ordnance αναγράφεται ως «Schulemberg Tower».

Οι κυκλικοί πύργοι τύπου Martello που αποτέλεσαν την αμυντική λύση των βρετανών καθ’όλη τη διάρκεια του 19ου αι. στις παράκτιες ζώνες των αποικιών τους πήραν το όνομα τους από τον αναγραμματισμό του γενοβέζικου πύργου «Tour de Mortella»  στην ομώνυμη περιοχή της Κορσικής. Κυκλικού τύπου αμυντικού πύργοι ωστόσο συναντούνται από την αρχαιότητα στο μεσογειακό χώρο.

Mortella tower, Κορσική

Στο Βίδο η κατασκευή του πύργου που ξεκίνησε μετά το 1824, εξελίσσεται παράλληλα με τα οχυρωματικά έργα του νησιού και δείχνει να ολοκληρώνεται μετά τα μέσα της δεκ. 1830 υπο το γενικό καθεστώς μυστικότητας που εφάρμοσε η βρετανική κυβέρνηση για τα έργα της νησίδας.

Το υπεριψωμένο σημείο μεταξύ των δύο όρμων που κατασκευάστηκε ο πύργος.

Αποτελείτο από ένα κυκλικό πύργο ύψους 11μ. εντός περιμετρικής τάφρου βάθους 4,4μ. Ο πύργος είχε τρεις ορόφους και υπόγεια δεξαμενή νερού που γέμιζε μέσω συστήματος υδρορροών με βρόχινο νερό για την απόλυτη αμυντική αυτονομία του. Κάθε όροφος έφερε τέσσερις αίθουσες στρατωνισμού, αποθήκευσης και λοιπών αναγκών της επιμελητείας που επικοινωνούσαν  με μια κεντρική αίθουσα καθώς και με περιμετρικούς διάδρομους. Μέσω δυο σπειροειδών σκαλών γινόταν η επικοινωνία των επιπέδων.

Πύργος Maitland/Schulenburg 3D digital reconstruction

Στην κορυφή ο πύργος έφερε τέσσερα πυροβόλα σε σταυροειδή διάταξη σύμφωνα με τον καθορισμένο τύπο. Οι κιλλίβαντες των πυροβόλων ήταν προσαρμοσμένοι σε περιστρεφόμενες βάσεις με δυνατότητα περιστροφής έως 180 που δέσποζαν σε ύψος 32μ. από την επιφάνεια της θάλασσας.

Τα τέσσερα πυροβόλα στην κορυφή του πύργου. 3D digital reconstruction

Στη βόρεια πλευρά του πύργου προς της απόκρημνη πλαγιά κατασκευάστηκε κλειστό πυροβολείο που αποτελείται απο δύο τοξωτές αίθουσες 28-29τ.μ. με τέσσερις διπλές τυφεκιοθυρίδες στη βόρεια πλευρά. Η είσοδος στο πυροβολείο γινόταν μέσω στοάς απο τον αντικρημνό της τάφρου του πύργου.

Ο πύργος ακολούθησε τη μοίρα των οχυρωματικών έργων του Βίδο όπου κατεδαφίστηκαν σύμφωνα με τη συνθήκη παράδοσης της Επτανήσου το 1864. Οι ισχυρές ανατινάξεις διασκόρπισαν τον πύργο πολλά τμήματα του οποίου κατέπεσαν εντός της τάφρου. Το μεγαλύτερο μέρος του αντικρημνού της τελευταίας όμως διατηρείται σχετικά ανέπαφο. Το μόνο που διασώθηκε χωρίς φθορές είναι το πυροβολείο του πύργου το οποίο διατηρείται έως τις μέρες μας, χωρίς όμως την παραμικρή ανάδειξη.

Οι δύο αιθουσες του πυροβολείου

Εξωτερική (βόρεια) όψη του πυροβολείου

Τμημα του αντικρημνού της τάφρου σήμερα

Τμήμα του αντικρημνού της τάφρου σήμερα